Youn nan patikilarite Tiktok , se “challenge” ki toujou kreye sou platfòm nan epi ki kreye sansasyon lakay plizyè milye abone platfòm sila. Dènye moman sa yo, nouvo tchalenj ki genyen an vize anpil gason ki pa pran responsablite yo nan okipe prezime pitit yo genyen. Plizyè videyo montre kèk manman ki poste ak pitit yo epi k ap ekzije papa sa yo pran responsablite yo. Sou sijè sansib sa, gen plizyè konsiderasyon ki fèt, pou kèk moun se yon fenomèn k ap vale teren nan sosyete a paske anvil nan mesye yo, lè yo fin ansent yon fi , gen tandans pa ranpli devwa yo, alòske gen yon lòt kategori ki kwè gen posiblite pou gen kèk ka ki se t a difamasyon, sa vle di gen posiblite pou nan yon ka, prezime papa pa ta jenitè tilèzanj lan.
Si pa okipe yon timoun se yon gwo mal nan sosyete a, kontrenn yon moun aksepte epi okipe yon timoun ki pa pou li se yon gwo enjistis tou. Toutfwa gen kèk fason lasyans pèmèt nou etabli patènite yon timoun. Men nan ka yon fi pou bon plezi ta deside fè difamasyon pou sal imaj yon gason nan akizel pa okipe pitit li se yon gwo enfraksyon.
Ki rekou yon fanm genyen pou fè yon gason okipe pitit li ?
Nan ka kote fanm lan se pa difamasyon lap fè epi ka pwouve si li nesesè, moun li akize ki papa ki pa okipe pitit li a se bon papa a, gen yon lwa ki la pou sa.
Premyèman, tout timoun gen menm dwa devan lalwa. Daprè lejislasyon ayisyèn ki an vigè a, pa gen kesyon timoun, lejitim natirèl oubyen adilteryen, tout dwe jwi menm privilèj. Se lwa 4 jen 2014 la ki konsakre rejim patènite, matènite ak filyasyon nan peyi Dayiti.
Lalwa klè sou sa, yon timoun ki fèt pandan maryaj nan nenpòt kondisyon li ta ye, papa timoun lan se mari fanm lan dapre atik 293 kòd sivil ayisyen an. Mmenm si li ka entante yon aksyon pou dezavwe oubyen konteste timoun lan, si li estime li pa pou li malgre li se mari fanm lan.
Yon lòt kote, yon fanm ki t a fè pitit pou yon nèg, menm si li pa mari l ka toujou kontrenn li okipe timoun lan, fòse l asime responsablitel. Li ka depoze yon plent lajistis kap sezi dosye a epi etabli ki fason papa a dwe sipòte manman an nan kad levasyon timoun lan, menm si yo pa gen relasyon fanm ak mouche. Timoun sa tou ap jwi menm avantaj ak privilèj ak tout lòt pitit papa sa ta genyen menm si lòt yo t a fèt nan maryaj.
An plis, Konstitisyon 1987 la plede an favè egalite ant tout timoun sitou adilteryen yo epi atik 260 lan mande leta pou pwoteje tout fanmi menm si yo pat fèt nan maryaj.
Lalwa ayisyèn tou rekonèt pwosedi ki dwe pèmèt etabli oubyen chèche papa yon timoun si ta gen dout sou patènite a nan lide pou garanti sekirite jiridik tout timoun. Lalwa fè remake gen posiblite tès ADN ki ka pèmèt yon papa konfime ou pa si yon timoun pou li.
Nan ka lajistis t a etabli timoun lan se pou akize a, otorite jidisyè yo ka ekzije yon pati nan salè papa ki pral jwenn manman timoun lan chak mwa, gen plizyè sanksyon ki prevwa si jenitè a ta soti pou fè wondonmon, tankou sezi byen li elatriye.
E si se Difamasyon ?
Nan anpil sosyete, lalwa pini enfraksyon kote yon moun fè yon deklarasyon ki pa gen anyen pou wè ak laverite sou yon lòt moun oubyen sou yon enstitisyon. Enfraksyon sa rele difamasyon. Kilè yon moun komèt enfraksyon sa ? kisa lalwa di sou li ? ki pèn ki rezève pou yon moun ki ta koupab difamasyon ?
Difamasyon se yon enfraksyon penal kòd penal ayisyen an prevwa e gen pèn ki la pou tout moun ki t a rekonèt koupab zak sa. Men kisa difamasyon an ye menm? Difamasyon se lè yon moun deside volontèman deklare yon pawòl ki pa laverite ki ka atake diyite ak onè yon lòt moun.
Enfraksyon difamasyon an ekziste menm si pawòl yo ta itilize sou fòm kondisyonèl, entèrogativ oubyen fòmile ak dout. Viktim lan ka toujou pousuiv difamatè a. An plis, nenpòt kanal kominikasyon difamatè a t a itilize tankou vwa oral, kourye, laprès, entènèt pou difame, valab epi pawòl difamatwa pa sèlman touche moun, yon antrepriz, yon enstitisyon ka viktim tou de difamasyon.
Kidonk difamasyon an, entansyon li se sal repitasyon yon moun epi atake onè viktim lan ak pawòl ki pa laverite. Yon verite defòme oubyen yon verite ki pèdi sans li nan yon lòt kontèks ka toujou konsidere kòm difamasyon.
Eleman ki dwe reyini nan ka difamasyon
Pou pale de difamasyon, fòk 3 eleman sa yo reyini :
- Yon akizasyon oubyen yon deklarasyon ki sal imaj ak repitasyon oubyen detui karaktè yon moun
- Rann piblik deklarasyon an, (pou pale de difamasyon fòk gen piblisite dapre yon jirispridans Lakou Kasasyon), Kidonk pa gen difamasyon si okenn moun pa touche ak deklarasyon difamatwa.
- Difamasyon an dwe fèt nan entansyon pou nui viktim lan (eleman moral oubyen entansyonèl)
Atansyon ! Jouman pa difamasyon ni Kalomni
Gen diferans ant difamasyon, jouman ak kalomni. Nan ka difamasyon an, fòk gen yon fè presi ki evoke nan deklarasyon difamatwa a, tankou akize yon papa ki pa okipe pitit li alòske se t a manti.
Jouman an li menm tou se yon enfraksyon, se itilizasyon gwo mo, betiz anvè yon lòt moun. Toutfwa si se nan yon espas piblik oubyen si jouman ensere nan ekri ki enprime epi ki repann, ki distribiye, lalwa prevwa yon pèn prizon yon mwa ak yon amann soti 5 pou rive 500goud. Nan ka difamasyon fòk gen yon fè presi, yon akizasyon.
Ki Pèn pou difamasyon
Kòd penal la atravè atik soti nan 313 rive nan 322 prevwa epi pini enfraksyon difamasyon an.Yon moun ki viktim difamasyon gen yon rekou li ka fè pou benefisye yon dwa repons oubyen sezi yon tribinal koreksyonèl pou retabli entegrite l epi lave imaj li.
Yon moun ki koupab difamasyon selon atik 316 kòd penal la ap pran soti youn pou rive 3 zan prizon epi ap peye yon amann soti 300 pou rive 1500 goud
Yon moun ki viktim difamasyon ka depoze yon plent pou lajistis sezi dosye epi retabli entegrite viktim lan tandiske si yon potansyèl viktim pa fè okenn pousuit jidisyè oubyen okenn demach pou lave imaj li, dapre lalwa pa gen difamasyon.
BJ
