Haïti : 191 jours de classe pour l’année académique 2022-2023
Pyè nan ren, kalkil renal, lityaz se kèk pami non moun konn itilize pou pale de pyè nan ren. Prezans pyè nan ren an, konn pa vini ak sentom men konsa tou li konn pwovoke gwo doulè nan aparèy irinè a. Kisa ki lakoz maladi sa, kòman yon moun ka konnen si li soufri pyè nan ren, ki pi bon konpòtman yon moun dwe adopte pou prevni maladi sa epi ki tretman ki gen pou li?
Pyè nan ren, se youn nan maladi ki pi kouran ki konn atake ren yon moun. Pyè yo se kristal ki konn pran nesans nan aparèy irinè a epi sa ki konn vin rann pasaj nan vwa irinè yo difisil. Lè se ògàn ren yo, ògàn ki responsab filtre epi netwaye san, ki afekte maladi a pran non lityaz renal epi lè se vesi a, ògàn ki stoke pipi a, nan ka sa maladi rele lityaz vesikal.
Pyè yo konn desann nan « uretère » la, ki se tiyo ki kondui pipi a soti nan ren yo al nan vesi a, lè sa li afekte fason pipi a ap koule. Lè sa pasyan konn gen difikilte poul pipi. Li konn gen gwo doulè, sa ki rele nan domèn medikal la « kolik nefretik ». Doulè sa konn akonpanye ak tèt vire epi vomisman, fyèv epi nan ka ki pi grav yo pipi a konn melanje ak san lè lap koule.
Jeneralman, pipi a mete deyò dechè ki soti nan òganis lan, pami yo « urée » ak kèk mineral. Se pwodui sa yo menm ki konn fòme pyè nan ren yo. Lè yo anpil nan kò a, youn konn fikse sou lòt epi vin gen yon gwo dimansyon ki konn bouche oubyen rann pasaj nan aparèy irinè a difisil .
Kisa ki pwovoke pyè nan ren ?
Pyè nan ren se plizyè dechè ki vin kole youn sou lòt pou fòme yon kalkil renal. Youn nan koz yo se yon pipi ki gen twòp mineral akoz yon konsomasyon ki chaje ak sèl mineral pandan moun nan pa bwè kantite dlo ki nesesè pou evakye mineral yo.
Manje ki gen anpil sik oubyen anpil sèl, pwodui ki gen anpil kalsyòm ak pwoteyin animal se kèk koz pyè nan ren sitou lè moun lan pa bwè kantite dlo kòmsadwa.
Pou evite fè fas ak maladi sa li enpòtan pou yon moun siveye sa lap manje chak jou paske gen yon gwo relasyon ki ekziste ant alimantasyon yon moun ak bon fonksyonman aparèy irinè li.
Ki siy ki ka montre yon moun li soufri pyè nan ren ?
Pyè nan ren mache ak plizyè sentom pami yo twoub irinè, prezans san nan pipi, doulè repete anba ti vant, fyèv tanzantan, vomisman ak tèt vire.
Fas ak sentom sa yo pi bon konpòtman an se ale wè prese prese yon espesyalis, yon iwològ kap mande pasyan an fè plizyè tès nan pipi a epi mande li fè ekografi, radyografi oubyen eskanè pou konfime dyagnostik pyè nan ren an.
Kòman ou ka rive konbat pyè nan ren?
Premye tretman patoloji pyè nan ren an se bwè anpil anpil dlo chak jou. Sou òdonans medikal, pasyan ka pran medikaman ki kont enflamasyon ak antaljik pou konbat doulè ki lye ak kalkil renal yo.
Pyè yo konn tonbe pou kont yo natirèlman pandan anviwon 6 semèn pa rapò ak bon atitid pasyan an sitou si li byen idrate òganis lan nan bwè anpil dlo. Men konsa tou gen moun ki konn fè yon «utéroscopie »,yon oerasyon medikal ki konn mete pyè a deyò. Pwosede sa posib se si pyè yo pa depase 10 milimèt.
Men sa konn rive kalkil yo gwo anpil, lè sa pasyan an dwe fè yon « litotrisi ekstrakòporèl », pou kraze pyè a fè li fè plizyè ti moso pou fasilite yo soti.
Pyè nan ren pa yon maladi jwèt, si li pa trete, li ka debouche sou sa nou rele yon « ensifizans renal » kote ren yo pa rive ranpli fonksyon pou yo filtre san an kòmsadwa. Lè sa moun lan dwe fè dyaliz regilyèman pou netwaye san l.
Pou prevni pyè nan ren li rekòmande pou ou bwè anpil dlo chak jou. Li bon tou pou yon moun evite manje ki gen twòp sik oubyen twòp sèl epi limite sou pwodui ki gen anpil kalsyòm ak pwoteyin animal pou pèmèt ren yo kontinye filtre dechè ki gen nan san.